Wpływ czynników ryzyka na rozpoczęcie karmienia piersią
Aktywacja wydzielania
„Napłynięcie” pokarmu zwykle następuje w okresie od 24 do 72 godzin po porodzie. Inicjuje (rozpoczyna) wzrost ilości mleka.
Opóźniona aktywacja wydzielania
Jest definiowana jako wrażenie braku lub niewielkiej pełności lub wypływu z piersi > 72 godziny po porodzie. 1
Kobiety doświadczające opóźnionej aktywacji wydzielania są o 60% bardziej narażone na zaprzestanie karmienia piersią po 4 tygodniach. 2
Istnieją pewne stany lub okoliczności, które narażają matki na ryzyko opóźnionej aktywacji wydzielania.
Czynniki ryzyka powinny być określane przed i po urodzeniu, ponieważ mogą one negatywnie wpłynąć na karmienie piersią i ogólną produkcję mleka.
Wiele z tych czynników ryzyka można ocenić przed porodem:
- Otyłość matki 3, 5
- Cukrzyca 1, 6
- Operacja zmniejszenia piersi 7
- Pierwszy poród 1, 6, 8
- Wywołanie porodu – w porównaniu z kobietami, u których poród jest spontaniczny, te, u których poród wywołano, są bardziej narażone na cięcie cesarskie, znieczulenie zewnątrzoponowe, nacięcie krocza i krwotok poporodowy. 8, 9
- Planowane cesarskie cięcie 10
Podczas porodu lub po nim można zaobserwować następujące czynniki ryzyka:
- Nieplanowane cesarskie cięcie 11
- Stresujący lub przedłużony poród, Stres/ból psychospołeczny 9, 12-14
- Krwotok poporodowy (PPH) 1, 15
- Wcześniak lub późny wcześniak 1, 16
- Rozdzielenie matki i noworodka 1, 17
- Opóźnione pierwsze karmienie piersią 18
- Karmienie piersią (lub odciąganie) < 8 razy na dobę 19, 20
Niezbędne jest podjęcie szybkich kroków mających na celu zminimalizowanie wpływu tych stanów na przyszłą laktację.
Wystandaryzowany protokół laktacji „narażonej na ryzyko matki”, który obejmuje:
- Identyfikację narażonych na ryzyko kobiet jeszcze w trakcie ciąży
- Najlepsze praktyki skutecznego wczesnego wsparcia laktacyjnego dla kobiet ze zidentyfikowanymi czynnikami ryzyka
Edukacja kobiet w ciąży i ich rodzin w zakresie:
- Różnych etapów laktacji
- Procesu produkcji mleka
- Czynników ryzyka związanych z opóźnioną aktywacją wydzielania
- Najlepszej praktyki zapewnienia odpowiedniej ilości mleka
Wszystkim kobietom w ciąży powinna być oferowana ocena predyspozycji do laktacji:
- Wszelkie czynniki ryzyka należy udokumentować i przekazać w dokumentacji medycznej matki
- Zapewnić edukację kobietom w ciąży oraz przeprowadzać z nimi rozmowy na temat ich sytuacji
Edukacja personelu szpitalnego na temat:
- Różnych etapów laktacji
- Procesu produkcji mleka
- Czynników ryzyka związanych z opóźnioną aktywacją wydzielania
- Najlepszej praktyki zapewnienia odpowiedniej ilości mleka w ramach protokołu laktacji „matki narażonej na ryzyko”
Inicjacja laktacji:
- Wspomaga wczesną, częstą i optymalną stymulację piersi
- Zapobiega opóźnieniom inicjacji
- Wykazano, że laktatory szpitalne naśladujace wzorzec ssania noworodka pomagają narażonym na ryzyko matkom osiągać odpowiednią ilość mleka w przypadku opóźnionej aktywacji wydzielania 21-24
Dowiedz się więcej na temat ochrony laktacji u matek narażonych na ryzyko.
Wnioski
Odpowiednia interwencja kliniczna we właściwym czasie zapewnia matce najlepszą szansę na osiągnięcie jej celów związanych z laktacją.
U niektórych matek, w przypadku wystąpienia zagrożenia, może być konieczne zwiększenie stymulacji piersi oraz całkowite opróżnienie piersi poprzez odciąganie pokarmu i odciąganie ręczne, a także karmienie piersią, co umożliwi osiągnięcie odpowiedniej ilości mleka. 1
Podejście „wyczekujące” może powodować wcześniejsze wystąpienie problemów z karmieniem piersią. 1
Kobiety, które doświadczają opóźnienia w rozpoczęciu aktywacji wydzielania, po czterech tygodniach mogą nie być w stanie podtrzymać karmienia wyłącznie piersią. 2
Stany zagrożenia i opóźniona aktywacja wydzielania powinny być stosowane jako marker kliniczny do identyfikacji kobiet, które wykazują większe prawdopodobieństwo wystąpienia trudności z karmieniem piersią i wcześniejszego zaprzestania karmienia piersią. 2
1 Hurst NM. J Midwifery Womens Health. 2007; 52(6):588–594.
2 Brownell E et al. J Pediatr. 2012; 161(4):608–614.
3 Poston L et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2016; 4(12):1025–1036.
4 Rasmussen KM, Kjolhede CL. Pediatrics. 2004; 113(5):e465-471.
5 Preusting I et al. J Hum Lact. 2017; 33(4):684–691.
6 Wu J-L et al. Breastfeed Med. 2021; 16(5):385–392.
7 Kraut RY et al. PLoS One. 2017; 12(10):e0186591.
8 Dewey KG et al. Pediatrics. 2003; 112(3):607–619.
9 Dahlen HG et al. BMJ Open. 2021; 11(6):e047040.
10 Hobbs AJ et al. BMC. Pregnancy. Childbirth. 2016; 16:90.
11 Dewey KG. J Nutr. 2001; 131(11):3012S-3015S.
12 Grajeda R, Pérez-Escamilla R. J Nutr. 2002; 132(10):3055–3060.
13 Nommsen-Rivers LA et al. Am J Clin Nutr. 2010; 92(3):574–584.
14 Brown A, Jordan S. J Adv Nurs. 2013; 69(4):828–839.
15 Thompson JF et al. Int Breastfeed J. 2010; 5:5.
16 Boies EG, Vaucher YE. Breastfeed Med. 2016; 11:494–500.
17 Pérez-Escamilla R et al. Am J Public Health. 1994; 84(1):89–97.
18 Salariya EM et al. Lancet. 1978; 2(8100):1141–1143.
19 Spatz DL et al. J Perinat Educ. 2015; 24(3):160–170.
20 Furman L et al. Pediatrics. 2002; 109(4):e57.
21 Huang S-K, Chih M-H. Breastfeed Med. 2020; 15(10):639–645.
22 Chapman DJ, Pérez-Escamilla R. J Am Diet Assoc. 1999; 99(4):450-454; quiz 455-456.
23 Spatz DL. MCN Am J Matern Child Nurs. 2020; 45(3):186.