Odstawianie dziecka od piersi z przyczyn medycznych

Odstawianie dziecka od piersi to proces, podczas którego odżywianie dziecka przestaje polegać na mleku matki, a zaczyna opierać się na innych źródłach pożywienia. Sporadycznie nieuniknione jest nagłe odstawienie dziecka od piersi, które spowodowane być może chorobą oraz koniecznością przyjmowania leków przez matkę lub długotrwałym rozdzieleniem matki i niemowlęcia. W przeciwieństwie do stopniowego procesu odstawiania dziecka od piersi trwającego kilka miesięcy, nagłe zaprzestanie karmienia może skutkować trudnościami natury psychologicznej zarówno u matki, jak i u dziecka. Często powoduje ono również uczucie dyskomfortu w piersiach, a także zwiększa ryzyko wystąpienia zapalenia piersi. W miarę możliwości należy zrezygnować z nagłego odstawiania dziecka od piersi na rzecz stopniowego zaprzestawania karmienia, sterowanego potrzebą matki lub dziecka.
Medela Porady: zapalenie piersi podczas karmienia

Zmiany fizjologiczne podczas nagłego odstawiania dziecka od piersi

W procesie odstawiania dziecka od piersi, szczególnie nagłego, dochodzi do radykalnych zmian w składzie mleka. Chociaż zdolność wydzielnicza piersi zmniejsza się, zanikająca tkanka gruczołów mlekowych pozostaje częściowo sprawna przed długi czas (około 45 dni) Między dniem 1. a 45. dochodzi do spadku stężenia laktozy i potasu oraz wzrostu stężenia sodu, tłuszczu i białka całkowitego. Poza tym mleko staje się bardziej słone dzięki zwiększonej zawartości białek (laktoferyny, immunoglobuliny IgA, IgG oraz IgM, albuminy, laktoalbuminy oraz kazeiny).

W wyniku nagłego odstawienia dziecka od piersi zaobserwować można także zmiany hormonalne, szczególnie w pierwszych tygodniach życia dziecka, co spowodowane jest zwiększonym poziomem prolaktyny. 

Ogólne wytyczne dotyczące odstawiania od piersi z przyczyn medycznych

  • Jeżeli z przyczyn medycznych zalecane jest odstawienie od piersi, należy wówczas pozostawać pod stałą opieką specjalisty w dziedzinie laktacji. Porada lekarza jest niezbędna dla określenia możliwości dalszego działania (na przykład doboru zamiennika przyjmowanego przez matkę lekarstwa).
  • Matki powinny regularnie odciągać mleko metodami ręcznymi bądź elektrycznymi w takim stopniu, aby opróżniać piersi i zapobiegać uczuciu dyskomfortu – nie wolno jednak dopuścić do stymulacji i zwiększenia produkcji mleka.
  • Doradza się także noszenie wygodnego, podtrzymującego piersi biustonosza oraz zwracanie szczególnej uwagi na potencjalne oznaki zablokowanych kanalików mlecznych lub zapalenia piersi.
  • Niektóre matki podczas odstawienia dziecka od piersi wymagają dodatkowego wsparcia emocjonalnego ze strony otoczenia, szczególnie jeżeli przejawiają skłonności do depresji.
Abstrakty opracowań
Maternal psychosocial well-being in pregnancy and breastfeeding duration

An increased duration of breastfeeding has many advantages for the child and mother. However, little research to date has investigated the influence of maternal psychosocial ...

Li J, Kendall GE, Henderson S, Downie J, Landsborough L, Oddy WH (2008)

Acta Paediatr. 97(2):221-5
Breastfeeding and the Use of Human Milk

Breastfeeding and human milk are the normative standards for infant feeding and nutrition. Given the documented short- and long-term medical and neurodevelopmental advantages of breastfeeding, ...

The American Academy of Pediatrics (2012)

Pediatrics 129:827-841
Źródła

Lawrence, R. A. and Lawrence, R. M. Breastfeeding: a guide for the medical profession (Elsevier Mosby, Maryland Heights, MO, 2011).

Li, R., Fein, S.B., Chen, J., Grummer-Strawn, L.M. Why mothers stop breastfeeding: mothers' self-reported reasons for stopping during the first year.

Hartmann, P.E., Kulski, J.K. Changes in the composition of the mammary secretion of women after abrupt termination of breast feeding. J Physiol. 1978 Feb; 275:1–11

American Academy of Pediatrics and The American College of Obstetricians and Gynecologists. Breastfeeding Handbook for Physicians (2006).