Wyzwania związane z karmieniem piersią na OIOM-ie dla noworodków

Karmienie piersią wcześniaka na OIOM-ie stanowi szczególne wyzwanie. Słabe, delikatne, cierpiące na schorzenia noworodki z reguły nie mogą być skutecznie karmione piersią bezpośrednio po urodzeniu. Karmienie piersią w warunkach oddziału intensywnej terapii jest złożonym zadaniem, wymagającym wyjścia naprzeciw zarówno potrzebom matki, jak i dziecka.

Wyzwania dla wcześniaka

Bezpieczne i wydajne karmienie doustne wymaga nie tylko prawidłowego ssania, przełykania i oddychania, ale także koordynacji tych funkcji, która minimalizuje zagrożenie epizodami bezdechu, bradykardii, desaturacji i aspiracji.

Jest wiele czynników, które wpływają na zdolność wcześniaka do bezpiecznego pobierania pokarmu; zaliczają się do nich hipotonia (zmniejszone napięcie mięśniowe), niedojrzałość układu pokarmowego i neurologiczna oraz komplikacje medyczne, takie jak refluks żołądkowo-przełykowy i przewlekłe choroby układu oddechowego. Z tych powodów hospitalizowanemu noworodkowi trudno jest wytworzyć i podtrzymać konieczne do ssania piersi podciśnienie oraz sprawnie koordynować przełykanie i oddychanie.

Wady wrodzone, np. rozszczep wargi i podniebienia, mogą jeszcze bardziej upośledzić zdolność niemowlęcia do ssania piersi.

Wyzwania dla matki

Przedwczesny poród przerywa rozwój gruczołu piersiowego, przez co organizm matki musi wcześniej przystosować się do laktacji. Matki wcześniaków, zwłaszcza tych o skrajnie niskiej urodzeniowej masie ciała, doświadczają trudności fizjologicznych i emocjonalnych, które niekorzystnie wpływają na karmienie piersią.

Gdy niemowlę nie może być przystawione do piersi bądź nie potrafi skutecznie pobierać z niej mleka, konieczne jest wspieranie matki w zapoczątkowaniu i podtrzymaniu wystarczającej produkcji pokarmu.

Stres wiążący się z rozdzieleniem matki i dziecka oraz niewystarczająca stymulacja piersi mogą zakłócić wprowadzanie karmienia piersią i zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia komplikacji. Dlatego wiele matek wcześniaków musi początkowo polegać na pomocy personelu medycznego i korzystać z laktatorów, by zapewnić pokarm niemowlęciu. Jeżeli laktacja jest słaba, czasami konieczne jest tymczasowe podawanie mleka od dawczyń.

Okoliczności uniemożliwiające karmienie piersią

NICU feeding

Wyzwanie stanowią również sytuacje, w których pokarm wymaga wzbogacenia przed podaniem niemowlęciu lub gdy przyjmowane przez matkę lekarstwa uniemożliwiają bezpieczne karmienie piersią. Czasami konieczne jest przetwarzanie mleka matki, na przykład pasteryzacja, co całkowicie wyklucza karmienie piersią. W niektórych zaś przypadkach matki mogą nie być w stanie przebywać w szpitalu podczas każdego karmienia.

Gdy niemowlę nie potrafi ssać piersi, priorytetem staje się podawanie mu mleka matki i jednoczesny rozwój naturalnej zdolności doustnego przyjmowania pokarmu, co umożliwia jak najwcześniejsze rozpoczęcie karmienia wyłącznie piersią.

Źródła

McGuire, W., Henderson, G., & Fowlie, P.W. Feeding the preterm infant. BMJ 329, 1227–1230 (2004).

Barlow, S.M. Oral and respiratory control for preterm feeding. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 17, 179–186 (2009).

Bertoncelli, N. et al. Oral feeding competences of healthy preterm infants: A review. Int Pediatr 2012, (2012).

Meier, P. Bottle- and breast-feeding: Effects on transcutaneous oxygen pressure and temperature in preterm infants. Nurs Res 37, 36–41 (1998).

Lau, C., Smith, E.O., & Schanler, R.J. Coordination of suck-swallow and swallow respiration in preterm infants. Acta Paediatr 92, 721 (2003).

Delaney, A.L. & Arvedson, J.C. Development of swallowing and feeding: Prenatal through first year of life. Dev Disabil Res Rev 14, 105–117 (2008).

Mizuno, K., Ueda, A., Kani, K., & Kawamura, H. Feeding behaviour of infants with cleft lip and palate. Acta Paediatr 91, 1227–1232 (2002).

Reid, J., Reilly, S., & Kilpatrick, N. Sucking performance of babies with cleft conditions. Cleft Palate Craniofac J 44, 312–320 (2007).

Cregan, M., De Mello, T., Kershaw, D., McDougall, K., & Hartmann, P.E. Initiation of lactation in women after preterm delivery. Acta Obstet Gynecol Scand 81, 870–877 (2002).

Meier, P.P. & Engstrom, J.L. Evidencebased practices to promote exclusive feeding of human milk in very low-birthweight infants. NeoReviews 18, c467– c477 (2007).

Lau, C. Effects of stress on lactation. Pediatr Clin North Am 48, 221–234 (2001).

Chatterton, R.T., Jr. et al. Relation of plasma oxytocin and prolactin concentrations to milk production in mothers of preterm infants: Influence of stress. J Clin Endocrinol Metab 85, 3661–3668 (2000).

Dewey, K.G. Maternal and fetal stress are associated with impaired lactogenesis in humans. J Nutr 131, 3012S-3015S (2001).

Newton,M. & Newton,N. The let-down reflex in human lactation. J Pediatr 33, 698–704 (1948).

Schanler R.J., Lau, C., Hurst, N.M., & Smith, E.O. Randomized trial of donor human milk versus preterm formula as substitutes for mothers’ own milk in the feeding of extremely premature infants. Pediatrics 116, 400–406 (2005).

Schanler,R.J. The use of human milk for premature infants. Pediatr Clin North Am 48, 207–219 (2001).

Hale, T.W. Medications and Mothers’ Milk (Hale Publishing, Plano TX, 2014).

Hamprecht, K. et al. Cytomegalovirus (CMV) inactivation in breast milk: Reassessment of pasteurization and freeze-thawing. Pediatr Res 56, 529–535 (2004).

Meier, P.P., Engstrom, J.L., Patel, J.L., Jegier, B.J., & Bruns, N.E. Improving the use of human milk during and after the NICU stay. Clin Perinatol 37, 217–245 (2010).