Nawał pokarmu – rezultat skutecznej inicjacji

Nawał pokarmu w trakcie odciągania pokarmu jest wskaźnikiem skuteczności interwencji mającej na celu skuteczną inicjację. Nawał pokarmu, definiowany dla odciągania pokarmu laktatorem jako uzyskanie ≥ 500 ml pokarmu dziennie w ciągu 14 dni od porodu, jest najważniejszym czynnikiem prognozującym możliwość karmienia mlekiem matki biologicznej (OMM), od którego zależy wypis z OIOM-u dla noworodków. Matki na OIOM-ie dla noworodków, otrzymujące skuteczną pomoc w inicjacji laktacji, mogą osiągnąć swoje cele związane z karmieniem piersią.

Graph showing critical window to build milk supply

Co nazywamy nawałem pokarmu?

Nawał pokarmu to fizjologiczny etap laktacji następujący po fazie aktywacji wydzielania (gdy mleko zaczyna „napływać”) i przed ustabilizowaniem się minimalnej dziennej ilości mleka na poziomie około 500 ml, co u zdrowych karmiących matek i niemowląt zwykle następuje po 4 – 7 dniach po porodzie.1 

Nawał pokarmu definiowany jest dla odciągania pokarmu przy pomocy laktatora jako uzyskiwanie dziennej ilości mleka na poziomie ≥500 ml w ciągu 14 dni od porodu.2-4

Dlaczego nawał pokarmu jest ważny?

Wykazano, że nawał pokarmu występujący w ciągu 14 dni od porodu jest najsilniejszym czynnikiem prognozującym możliwość karmienia noworodka mlekiem matki biologicznej (OMM), od którego zależy wypis z OIOM-u dla noworodków.2 Matki, które produkują mniej niż 500 ml mleka dziennie przed 14 dniem po porodzie mają mniejsze szanse na wystarczającą produkcję mleka w dłuższym okresie.2

Nawał pokarmu, wspierany stosowaniem najlepszych praktyk opartych na wiedzy, takich jak wczesne i częste odciąganie5, może służyć jako wskaźnik jakości wspomagający karmienie mlekiem matki biologicznej na OIOM-ie dla noworodków.2

Oparte na wiedzy praktyki monitorowania nawału pokarmu umożliwiają matkom na OIOM-ie (korzystającym wyłącznie z laktatora) uzyskiwanie ilości mleka zbliżonych do ilości uzyskiwanych przez matki karmiące wyłącznie piersią.3,5,6

Nawał pokarmu to faza laktacji, w której nawet u zdrowej matki i dziecka występuje największe ryzyko nieoptymalnego karmienia piersią oraz wczesnego, nieplanowanego odstawiania dziecka od piersi. Matki częściowo lub całkowicie zależne od laktatora są w tym krytycznym okresie narażone na duże ryzyko.3,7

Po osiągnięciu właściwego poziomu laktacji następuje przełączenie regulacji z endokrynnej na autokrynną (lub miejscową). Produkcja mleka jest regulowana w piersi, a podstawowym mechanizmem regulacji laktacji jest usuwanie mleka.6,8

Nawał pokarmu to jednorazowe wydarzenie w okresie laktacji matki.3,9 W miarę upływu czasu znacznie trudniej jest znacząco zwiększyć laktację, gdy nieoptymalne interwencje wskazują na opóźnienie aktywacji wydzielania, a objętość mleka w tym krytycznym 14-dniowym okresie wynosi <500 ml.4

Jak zoptymalizować nawał pokarmu?

  • Informuj i instruuj matki, aby wcześnie rozpoczynały odciąganie pokarmu, często odciągały pokarm z obu piersi równocześnie i stosowały właściwie dopasowane lejki.5,9-12
  • Zapewnij matkom laktatory z programem INICJACJA do momentu uzyskania aktywacji wydzielania. Dopiero wtedy przejdź do programu UTRZYMANIE, aby skutecznie opróżnić piersi i zwiększyć produkowaną ilość mleka.4,6

  • Instruuj matki, aby monitorowały częstotliwość odciągania i ilość mleka w krytycznym 14-dniowym okresie, wypełniając dzienniczek odciągania.5

  • Informuj matki o minimalnych wartościach docelowych uzyskanego pokarmu, aby zachęcić je do wczesnego szukania wsparcia.4

  • Regularnie szkol personel w zakresie najlepszych praktyk laktacyjnych, aby wspierać uzyskiwanie nawału pokarmu podczas odciągania pokarmu.

  • Edukuj personel i informuj matki o tym, że nawał pokarmu i zwiększenie laktacji może oznaczać produkcję większych ilości mleka niż obecne potrzeby niemowlęcia.13

  • Upewnij się, że dzienniczek odciągania jest sprawdzany codziennie.5,10,13

Zapewnij specjalistyczne wsparcie laktacyjne dla matek, które nie uzyskują ≥500 ml w ciągu 14 dni po porodzie

Jak monitorować nawał pokarmu?

  • Sprawdzaj, ile procent matek doświadcza „napływania” mleka w ciągu 72 godzin po porodzie
  • Identyfikuj matki, u których „napływanie” mleka było opóźnione (> 72 godz.)

  • Zbieraj dane dotyczące częstego odciągania, korzystając z narzędzia do gromadzenia danych

  • Przeglądaj dzienniczki odciągania i sprawdzaj dobowe ilości mleka (ml/dzień)

  • Przeprowadzaj comiesięczne audyty danych w celu zmierzenia średniej dziennej ilości odciąganego mleka w trakcie pierwszych 14 dni po porodzie

  • Identyfikuj praktyki szpitalne, przez które matki mogą nie stosować wczesnego i częstego odciągania pokarmu

  • Identyfikuj czynniki, takie jak możliwość odciągania z obu piersi równocześnie, lejki w odpowiednim rozmiarze, laktatory do użytku domowego, moment zmniejszenia częstotliwości i wydajności odciągania pokarmu

  • Regularnie informuj wszystkie oddziały o ustaleniach i zaleceniach, aby ulepszać i utrzymywać najlepsze praktyki

Źródła

1 Chen DC et al. Stress during labor and delivery and early lactation performance. Am J Clin Nutr. 1998; 68(2):335–344.

2 Hoban R et al. Milk volume at 2 weeks predicts mother's own milk feeding at Neonatal Intensive Care Unit discharge for Very Low Birthweight infants. Breastfeed Med. 2018; 13(2):135–141.

3 Meier PP et al. Which breast pump for which mother: An evidence-based approach to individualizing breast pump technology. J Perinatol. 2016; 36(7):493–499.

4 Meier PP et al. Evidence-based methods that promote human milk feeding of preterm infants: An expert review. Clin Perinatol. 2017; 44(1):1–22.

5 Spatz DL et al. Pump early, pump often: A continuous quality improvement project. J Perinat Educ. 2015; 24(3):160–170.

6 Meier PP et al. Breast pump suction patterns that mimic the human infant during breastfeeding: greater milk output in less time spent pumping for breast pump-dependent mothers with premature infants. J Perinatol. 2012; 32(2):103–110.

7 Spatz DL. Getting it right – the critical window to effectively establish lactation. Infant. 2020; 16(2):58–60.

8 Daly SE et al. Frequency and degree of milk removal and the short-term control of human milk synthesis. Exp. Physiol. 1996; 81(5):861–875.

9 Meier PP et al. Human milk in the neonatal intensive care unit. In: Family Larsson-Rosenquist Foundation, editor. Breastfeeding and breast milk - From biochemistry to impact: A multidisciplinary introduction. 1st ed. Stuttgart: Thieme; 2018.

10 UNICEF, WHO. Protecting, promoting and supporting breastfeeding: The baby-friendly hospital initiative for small, sick and preterm newborns. Geneva, New York: WHO; UNICEF; 2020. 42 p.

11 Prime DK et al. Simultaneous breast expression in breastfeeding women is more efficacious than sequential breast expression. Breastfeed Med. 2012; 7(6):442–447.

12 Sakalidis VS et al. Breast shield design impacts milk removal dynamics during pumping: A randomised controlled non-inferiority trial. Acta Obstet Gynecol Scand. 2020; 99(11):1561-1567.

13 Spatz DL. Innovations in the provision of human milk and breastfeeding for infants requiring intensive care. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2012; 41(1):138–143.